Ie, Ee
Het dorp Ie is aan het begin van de jaartelling ontstaan op een oude kwelderrug die noord-zuid loopt. Het dorp ligt halverwege het Dokkumer Grootdiep, het vaarwater tussen Dokkum en het Lauwersmeer. Toen de zee actiever werd en het aantal overstromingen in het onbedijkte gebied toenam, ontwikkelde Ie zich als terpdorp. In de loop der tijd werd het belang van het Dokkumer Grootdiep voor de scheepvaart groter. In de 12e eeuw werd Oostergo bedijkt, ten behoeve van het scheepverkeer bleef het Dokkumer Grootdiep echter nog tot 1729 onder invloed van het getij. Aan weerszijden van het vaarwater lagen dijken. Door die dijken kon de afwatering van het gebied rond Ie niet meer via het Dokkumer Grootdiep plaatsvinden.
Er moest een slenk worden gebruikt die noordelijker lag en bij Eanjum in de Lauwerszee uitkwam. Om de verbinding met de slenk te maken moest de kwelderrug waarop Ie ligt worden doorgraven. Ook met dijken was het overstromingsgevaar vanuit het Dokkumer Grootdiep nog niet geheel geweken, veel boerderijen bleven daarom op de terp, het werd wel mogelijk om het omringende land agrarisch in gebruik te nemen. Zeer geleidelijk verschenen er ook boerderijen buiten de terp. Hierdoor er kwam ruimte voor andere functies binnen het dorp. De bebouwing van de terp verdichtte zich. Vooral op het westelijke en zuidelijke deel van de terp ontstond een compacte bebouwing.
In het centrum van de terp staat de kerk met daaromheen het kerkhof en een kerkring. Rond de voet van de terp ligt de buitenste terpring. Tussen beide ringen liggen enkele verbindingswegen met daarlangs een intieme compacte bebouwing. Ook op de terp liggen nog enkele boerderijen.
Omdat de bebouwing van de terp historisch is en de ontwikkelingen van de terp nog steeds goed in het dorpsbeeld zijn terug te vinden, is het hele dorpsgebied binnen de buitenste terpring aangewezen als beschermd dorpsgezicht. In het dorp bevinden zich zeven Rijksmonumenten.
De foto is gemaakt in de zomer van 2003 met een Sony DSC-S85, een van mijn eerste digitale camera's met een naar de huidige maatstaven lage resolutie. Ik loste dat destijds op door panoramafoto's te maken. Het panorama is handmatig samengesteld uit 7 staande foto's en heeft een resolutie van: 6850 x 2239 pixels. Het is eigenlijk de enige nog bruikbare digitale foto uit die tijd.
Keywords: Ie, Ee, Beschermd, Dorpsgezicht, Panorama, Terpdorp, Authentiek, Achterwei, Ontwikkeling, Zichtbaar, Rijksmonumenten
